Η συμβολή της ΕΕΔΑ ως το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας, στην προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνίσταται, μεταξύ των άλλων στην παρακολούθηση αφενός μεν της ευθυγράμμισης της εθνικής νομοθεσίας με τις διεθνείς υποχρεώσεις αφετέρου δε της αποτελεσματικής εφαρμογής αυτών των υποχρεώσεων στην πράξη. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕΔΑ αναπτύσσει τις ακόλουθες δράσεις:
- ενθαρρύνει την επικύρωση διεθνών κειμένων προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βλ. Κατάλογο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Συμβάσεων για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο οποίος περιλαμβάνει και συμβάσεις που δεν έχουν υπογραφεί ή/και επικυρωθεί από την Ελλάδα),
- συνεισφέρει στις εκθέσεις που υποβάλλει η Ελλάδα στα Όργανα και τις Επιτροπές των Ηνωμένων Εθνών, όπως ενώπιον των Επιτροπών Ελέγχου (treaty bodies) των Συμβάσεων Προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Μηχανισμού της Οικουμενικής Περιοδικής Αξιολόγησης (universal periodic review) του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
- υποβάλλει «σκιώδεις» εκθέσεις ενώπιον των ανωτέρω ελεγκτικών μηχανισμών, κατά τη διαδικασία περιοδικού ελέγχου της εφαρμογής των διεθνών συμβάσεων που δεσμεύουν την Ελλάδα, και
- διατηρεί επικοινωνία, παρέχει πληροφορίες και συνεργάζεται με ειδικούς εισηγητές του ΟΗΕ και Ομάδες Εργασίας που επισκέπτονται την Ελλάδα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους ή/και κατά την προετοιμασία γενικών ή ειδικών εκθέσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα με αναφορά στην Ελλάδα.
Ενδεικτικά τα έτη 2019-2020 η ΕΕΔΑ:
- Υπέβαλε προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Αναγκαστικές Εξαφανίσεις τον Ιούνιο του 2020 τις Παρατηρήσεις επί της αρχικής Έκθεσης της Ελλάδας αναφορικά με την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για την προστασία όλων των ατόμων από αναγκαστική εξαφάνιση.
- Υπέβαλε προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού τον Ιανουάριο του 2020 Εναλλακτική Έκθεση αναφορικά με την εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
- Συνάντησε στα γραφεία της την Ομάδα Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις (2 Δεκεμβρίου 2019). Περισσότερες πληροφορίες για την επίσκεψη της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ για τις αυθαίρετες κρατήσεις στην Ελλάδα.
- Συμμετείχε στη Διάσκεψη για την 20η επέτειο του θεσμού του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Μεταναστών (Πόλη του Μεξικό, 12 και 13 Νοεμβρίου 2019. Την ΕΕΔΑ εκπροσώπησε η Επιστημονική Συνεργάτιδα της ΕΕΔΑ Άννα-Ειρήνη Μπάκα όπου ανέγνωσε τη Δήλωση της ΕΕΔΑ.
- Συμμετείχε στη συνάντηση της Ομάδας Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα(Γενεύη, 10-11.10.2019). Την ΕΕΔΑ εκπροσώπησε η Επιστημονική Συνεργάτιδα της ΕΕΔΑ, Άννα-Ειρήνη Μπακα με Εισήγηση σχετικά με το ρόλο των Εθνικών Θεσμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (NHRI’s) στη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των επιχειρήσεων.
- Υπέβαλε προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία τον Ιούλιο του 2019, Έκθεση αναφορικά με την εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (βλ. σχετική ανάρτηση και στον ιστότοπο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου). Κατά την εξέταση της Ελλάδας από την αρμόδια Επιτροπή στο πλαίσιο της 22ης Συνόδου που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη τον Σεπτέμβριο του 2019, η ΕΕΔΑ υπέβαλε Δήλωση.
- Υπέβαλε προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνων κατά των Βασανιστηρίων τον Ιούνιο του 2019 σε απάντηση στον Κατάλογο Θεμάτων αναφορικά με την Έκθεση της Ελλάδας Πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (βλ. σχετική ανάρτηση και στον ιστότοπο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου). Κατά την εξέταση της Ελλάδας από την αρμόδια Επιτροπή στη Γενεύη τον Οκτώβριο του 2019, την ΕΕΔΑ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της Μαρία Γαβουνέλη.
- Συνάντησε στα γραφεία της την Ομάδα Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις Διακρίσεις κατά των Γυναικών στο νόμο και στην πράξη (3 Απριλίου 2019). Βλ. σχετικό Δελτίο Τύπου.
