Δελτίο τύπου ΕΕΔΑ: Θεσμικό πλαίσιο εποπτείας των υπηρεσιών πληροφοριών

23 Ιανουαρίου 2023

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της ελληνικής Πολιτείας σε θέματα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ταυτόχρονα ο Εθνικός Θεσμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΘΑΔ) στην Ελλάδα, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην κρισιμότητα του ρόλου που διαδραματίζουν οι υπηρεσίες πληροφοριών για το έργο των αρχών επιβολής του νόμου και την προστασία της εθνικής ασφάλειας. Ειδικά υπό το πρίσμα των τρομοκρατικών απειλών, της διεθνικής οργανωμένης εγκληματικότητας και των δυνατοτήτων που απορρέουν από τις νέες τεχνολογίες για τη διάπραξη επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, το εκ των πραγμάτων σύνθετο έργο των υπηρεσιών αυτών συμβάλλει στην προστασία των πολιτών από πολλές σοβαρές απειλές.

Ωστόσο, το έργο των υπηρεσιών πληροφοριών μπορεί να επηρεάσει την ελεύθερη απόλαυση θεμελιωδών δικαιωμάτων και, σε κάθε περίπτωση, θέτει σοβαρούς περιορισμούς στη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, τα οποία κατοχυρώνονται με το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και με τα άρθρα 9, 9Α και 19 του Συντάγματος. Άλλωστε, η διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών και η προστασία των προσωπικών δεδομένων αποτελούν δύο εκ των πυλώνων του κράτους δικαίου.

Ενόψει όλων αυτών, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας και την ανάγκη διασφάλισης του ρόλου των συνταγματικά κατοχυρωμένων Ανεξαρτήτων Αρχών, όπως η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), οι οποίες ορίζουν μέλη σε αυτή, η Εθνική Επιτροπή αποφάσισε να ετοιμάσει και να δημοσιεύσει ειδική θεματική Έκθεση για το θεσμικό πλαίσιο εποπτείας των υπηρεσιών πληροφοριών, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη:

1. Το από 05.12.2022 Σημείωμα ΕΕΔΑ επί του Σχεδίου Νόμου για το απόρρητο των επικοινωνιών, την κυβερνοασφάλεια και την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών,

2. Τον Νόμο 5002/2022: «Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών, κυβερνοασφάλεια και προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτών».

3. Την υπ’ αριθμ. 1/2023 Γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.